Terapia Schematów – skąd się wzięła i o co w niej chodzi?

Skąd się wzięła Terapia Schematów?

Terapia schematów jest jednym z najnowszych podejść terapeutycznych, którego twórcą jest Jeffrey Young. Young zaczynał jako terapeuta humanistyczny, jednak był sfrustrowany bierną postawą terapeuty w tym nurcie i brakiem wyraźniejszej struktury.

Następnie w trakcie rozwoju swojej kariery Young trafił na terapię poznawczo – behawioralna i był zachwycony tym, że to podejście zakłada konkretny proces terapeutyczny i aktywność terapeuty. Terapia poznawczo – behawiorlana okazała się skuteczna dla wielu pacjentów. Jednak po czasie Young zaobserwował, że niektórzy klienci praktycznie wcale nie uzyskiwali poprawy i bardzo chciał zrozumieć dlaczego. Odkrył, że klienci dla których terapia nie okazała efektywna przejawiają mniej nasilone objawy (np.: depresji, lęku), ich bliskie relacje są niesatysfakcjonujące a problemy, które zgłaszali ciągnęły się przez większość ich życia. Young zaczął tworzyć listę najbardziej typowych wzorców działania klientów „opornych” na terapię, oraz przypisywał do nich konkretne strategie radzenia sobie. Tak zostały wyodrębnione pierwsze schematy. To na czym również zależało Youngowi, była integracja skutecznych technik różnych nurtów psychoterapeutycznych. Nie chodziło jednak o ślepe połączenie, ale stworzenie jasnej jednoczącej struktury. I tak krótko mówiąc – powstała Terapia Schematów 🙂

Podsumowując, Terapia Schematu:

• Powstała z nurtu poznawczo – behawioralnego, jako odpowiedź na brak wystarczającej skuteczności tego podejścia dla niektórych klientów (w tym klientów z zaburzeniami osobowości narcystycznej i borderline).
• Integruje założenia i techniki innych szkół psychoterapeutycznych.
• Znalazła zastosowanie w leczeniu szerokiego spektrum problemów psychologicznych.

Podejścia z których korzysta terapia schematu i ich podstawowe założenia:

• Psychoterapia poznawczo – behawioralna – na to jak się czujemy, zachowujemy i jak reaguje nasz organizm mają wpływ myśli i przekonania z nim związane.
• Psychoterapia Psychodynamiczna – większość problemów ma swoje źródło w doświadczeniach z okresu dzieciństwa i dorastania. Podkreśla też ważność nieświadomych procesów.
• Psychodrama i Terapia Gestalt – wykorzystanie technik doświadczeniowych w celu przepracowania emocji.
• Psychoterapia Humanistyczna i Skoncentrowana na Kliencie – skupienie na potrzebach jednostki.
• Teoria Przywiązania – wpływ na nasze bliskie związki w dorosłości ma więź jaką mieliśmy w głównym opiekunem w pierwszych latach życia.
• Aktualnie również mocno czerpie z
• Terapia Akceptacji i Zaangażowania – uważność, dystansowanie się do myśli, akceptacja, praca z wartościami.

O co chodzi w Terapii Schematów?

• Przyjmuje się wieloczynnikowe rozumienie powstawania problemów psychologicznych w okresie dzieciństwa i dorastania, które uwzględnia wpływ czynników biologicznych, środowiskowych, rodzinnych, relacyjnych, traumatycznych.
• Akcentuje niezaspokojenie podstawowych potrzeb emocjonalnych dziecka. ·
• Zakłada, że w trakcie rozwoju nabywamy przekonania na swój temat, innych ludzi świata.

Pomimo tego, że zrozumienia przyczyn problemów szukamy w przeszłości nie oznacza to, że terapia schematów nie skupia się na teraźniejszości. W trakcie terapii dużo czasu poświęcamy temu jakie schematy powodują problemy „na teraz”. Co najważniejsze podejście to stara się zapewnić praktyczne narzędzia, które pozwalają przełamywać negatywne wzorce.

Co to jest schemat?

• To zbiór myśli i przekonań dotyczących siebie, relacji z innymi i świata ( np.: „Jestem niewartościowa”, „Ludzie mnie zostawią”, „Świat jest niebezpieczny”, „Muszę osiągać najlepsze wyniki, żeby zasłużyć na miłość”) powstałych w okresie dzieciństwa/dorastania oraz wzmacnianych przez całe życie.
• Obejmuje wspomnienia, emocje i reakcje ciała.
• Dotyczy trwale powtarzając się problemów, zachowań i dysfunkcyjnych sposobów radzenia sobie.
• Wyróżniamy 18 schematów i 4 kategorie trybów schematów (opisy znajdziecie w kolejnych postach!)

Co składa się na terapię?

• Techniki Poznawcze – weryfikacja zniekształconych myśli i przekonań nabytych w okresie dzieciństwa i dorastania.
• Techniki Behawiroalne – wprowadzanie zmian w zachowaniu, ćwiczenia służące wypróbowaniu nowego zachowania.
• Techniki Doświadczeiowe – wykorzystanie technik wyobrażeniowych i psychodramy do zmiany przekonań i przepracowania emocji. ·
• Relacja Terapeutyczna – terapeuta ma być ludzki, wrażliwy, empatyczny, dzielić się swoimi odczuciami (w rozsądnych granicach) i wciela się w rolę dobrego rodzica, aby pomóc zaspokoić klientowi nie zaspokojone potrzeby z dzieciństwa.

Krótkie przykłady tego jak schematy objawiają się w codziennym życiu:

Kasia wychowywała się bez ojca. Matka była zapracowana i często zostawiała ją w domu samą lub pod opieką sąsiadów. Kasia wielokrotnie czuła się samotna. W dorosłym życiu ma poczucie, że ciągle rafia na podobny typ partnerów. Wszyscy byli w jakiś sposób niedostępni lub nie odpowiedzialni. Ona z kolei ma skłonność do kontrolowania partnera i zazdrości, co męczyło jej chłopaków. Jeśli jedna relacja się zakończy, Kasia bardzo szybko wchodzi w kolejną.

Adam jest w relacji z Adą. Bardzo obawia się, że Ada mogłaby go zostawić, przez co bardzo się jej podporządkowuje i nie wyraża swojego zdania. Ada z kolei nie jest zbyt wrażliwa na emocje Adama. Potrzeby Adama w relacji są frustrowane, tłumi złość i czasem zdarza mu się wybuchać na Adę. Następnie sam jest przestraszony swoją reakcją, boi się porzucenia i cały cykl się powtarza. W pracy Adam spędza długie godziny. Ma problem z odmawianem i oddelegowywaniem zadań, przez co robi zadania, które nie leżą w zakresie jego obowiązków. Adam wychował się bez ojca, a matka chorowała na depresję, przez co Adam często się nią opiekował.

Karol wychował się w domu, w którym pod kątem materialnym niczego nie brakowało. Ojciec jest lekarzem, który na pracę poświęcał większość swojego czasu. Matka miała szerokie grono znajomych, była bardzo zaangażowana w lokalną społeczność, udzielała się w domu kultury. Karol nie odnajdywał się wśród rówieśników. Ojciec często mu powtarzał, że powinien coś w życiu osiągnąć i krytykował za zbyt niskie oceny. Większość czasu spędzał przy komputerze grając w gry. Później odkrył pornografię i poświęcał wiele godzin na masturbację. Teraz Karol ma 23 lata i nie wie co zrobić ze swoim życiem. Podejmował się już różnych kierunków studiów, ale żadnego nie ukończył. Nadużywa marihuany i jest uzależniony od pornografii.

W kolejnym poście dowiecie się do kogo i jakiego typu problemów skierowana jest terapia schematów.